psycho-tropy

Jak w gąszczu książek i poradników psychologicznych wybrać te ciekawe? Jak odróżnić lekturę popartą naukową wiedzą od napisanej przez hochsztaplera? Jak wybrać te, które nie zniechęcą trudnym językiem i hermetycznym słownictwem? Teraz już nie musisz zadawać sobie tych pytań. Stworzyłam e-book, w którym na ponad 40 stronach polecam merytoryczne, interesujące książki psychologiczne. Poparte wiedzą naukową i badaniami. Ale napisane nienaukowym językiem. Z całą masą ciekawostek i odniesieniami teorii do praktyki. E-book udostępniam - jak wszystko na tym blogu - za darmo.

Psychologia jest fascynująca. Odpowiada na szalenie wiele pytań dotyczących człowieka: dlaczego? (myśli to co myśli), jak? (działa w konkretnych sytuacjach) kiedy? (czuje się w dany sposób). I na wiele innych. Psychologia emocji, motywacji, osobowości, rozwoju człowieka, społeczna, poznawcza, pozytywna… Można wymieniać długo. Jeśli szukasz przyjemnej (ale wartościowej) lektury na wakacje, chcesz dowiedzieć się czegoś interesującego o sobie albo planujesz wieczór z książką, która wpłynie na Twój rozwój osobisty, wybierz jedną z pozycji z e-booka. Wybór jest oczywiście subiektywny, natomiast tak starałam się dobrać pozycje, by były odpowiednie zarówno dla osoby, która dopiero zaczyna swoją przygodę z psychologią jak i dla studenta psychologii czy psychologa.

Zapraszam! :)

Jak w gąszczu książek i poradników psychologicznych wybrać te ciekawe? Jak odróżnić lekturę popartą naukową wiedzą od napisanej przez h...

32 lata spędzasz w oczekiwaniu na tych, którzy Cię porzucili. Stoisz, patrzysz w przestrzeń, czekasz… Lecz oni już nie powrócą. Za to Ty - by nie ulec zniszczeniu - musisz przejść skrajnie trudną misję. Musisz dowiedzieć się, czym jest człowieczeństwo. To o tyle trudne, że jesteś robotem. Witaj w "Doki doki Universe" niesamowitej, przygodowej grze komputerowej.

Niebanalna, pozytywna i wciągająca - to trzy epitety, które najlepiej oddają klimat Doki Doki Universe. Już od pierwszych sekund wiesz, że tu wszystko będzie inne. Absurdalne animacje, zadania których próżno szukać gdziekolwiek indziej. Tu nikogo nie zabijasz, z nikim nie walczysz. Tu musisz pogodzić parę kochanków, sprawić, by chłopiec powiedział matce, że ją kocha albo sprezentować miłemu "dresowi" hantle do ćwiczeń. I nikomu nie przeszkadza, że kochankowie są kaktusami, chłopiec kawałkiem sushi, które boi się, że zostanie zjedzone a dresik Hawajczykiem, zakochanym w koleżance ze swojej planety.

W cały - pozytywnie absurdalny klimat gry - wpleciony jest jeden cel. Nauczenie Robota (gracza) zaspokajania potrzeb innych a w konsekwencji - empatii. Te potrzeby - czasem bardziej czasem mniej prozaiczne, pokazują (często w krzywym zwierciadle) istotę człowieczeństwa. Cienie i blaski ludzkich emocji, zachowań, decyzji. To gra, w której użytkownik czerpie satysfakcję nie z pokonywania kolejnych poziomów, ale z… pomagania innym. Wszystko to sprawia, że Doki-doki jest grą zupełnie bezstresową i po prostu miłą.

Dodatkowo, Robot nie tylko lata między planetami w celu realizacji kolejnych zadań. Do dyspozycji ma 250 zabawnych quizów, których wykonywanie pozwala “szalonemu psychologowi” na jego diagnozę osobowości. Oczywiście należy z przymrużeniem oka patrzeć na tego typu psychotesty, aczkolwiek mają one pewien urok i dodają do gry elementu zabawowego.

Jedynym, dość sporym minusem gry jest fakt, że nie jest wydana w języku polskim. Wystarcza jednak dość podstawowa znajomość angielskiego. Nie trzeba zaglądać co chwilę do słownika, aczkolwiek trzeba przygotować się na to, że tego angielskiego będzie dużo - gra głównie jest oparta na dialogach między bohaterami.

Doki doki Universe jest płatną pozycją, koszt to około 30 zł. W wersję demo można jednak grać za darmo.

https://www.playstation.com/pl-pl/games/doki-doki-universe-ps4/

32 lata spędzasz w oczekiwaniu na tych, którzy Cię porzucili. Stoisz, patrzysz w przestrzeń, czekasz… Lecz oni już nie powrócą. Za to Ty - ...

Pewien nastolatek bardzo się nudził podczas siedzenia w szkolnej bibliotece. Tak bardzo, że postanowił obwieścić światu swój nastrój. Tak zaczyna się opowieść o Evanie - chłopcu, którego historia jest pretekstem do poruszenia bardzo ważnego problemu w kampanii społecznej.

Opowieść o Evanie kończy się w bardzo niespodziewany sposób. I wywołuje efekt “wow”. Zresztą, jeśli nie widzieliście, zobaczcie sami:

Historia jest na tyle poruszająca, że już miliony ludzi na całym świecie ją obejrzały i przekazały dalej, tym samym pozwoliły kampanii społecznej uzyskać zakładany efekt (i dobrze). Dlaczego ten spot wzbudza tak silne emocje? Z dwóch powodów. Po pierwsze, zaskakujący zwrot akcji na samym końcu. Ale co ważniejsze, wraz z tym zwrotem akcji, zaskakuje nas własna nieuwaga, pojawia się myśl “Jak mogłem/ mogłam tego nie zauważyć?”. Otóż mogłeś/ mogłaś - bo tak właśnie działają nasze procesy uwagi i spostrzegania.

Ludzie nie są w stanie spostrzegać absolutnie wszystkiego, co znajduje się w ich polu widzenia - byłoby to zupełnie nieefektywne. Dlatego widzimy tylko to, na czym skupiamy uwagę - czyli to, co w danej chwili jest dla nas ważne. Wiele rzeczy, które dzieją się w naszym polu widzenia, ale nie są dla nas istotne, nieświadomie ignorujemy. Widzimy, ale nie rejestrujemy, a więc nie spostrzegamy. Ciekawe, że wydaje nam się zasadniczo, że jest inaczej - że widzimy WSZYSTKO, ale to nieprawda. Zresztą, taka selektywność uwagi nie dotyczy jedynie percepcji, ale również innych procesów poznawczych, jednak to właśnie na percepcji najłatwiej pokazać jak to zjawisko działa.

Mechanizm ten nazwany został “ślepotą z braku uwagi” (lub niewidzeniem pozauwagowym), a najsłynniejszym jego przedstawieniem jest tzw. “test goryla”. Obejrzyj poniższy film i policz, ile razy osoby w białych koszulkach podały sobie piłkę. Skup się i policz dokładnie!

Jeśli nie udało Ci się zobaczyć goryla - nie przejmuj się. W oryginalnym eksperymencie zwierzaka nie zauważyła blisko połowa badanych.

Podobne eksperymenty były przeprowadzane wielokrotnie - test goryla był wielokrotnie replikowany. Był też test, w którym nieznajomy podchodził na ulicy i prosił o wskazanie drogi. Zagadnięty tak bardzo skupiał się na mapie, że nie zauważał, że po kilku sekundach zmieniał się jego rozmówca.

Ślepota z braku uwagi i występujący z jej powodu “efekt wow” była już wykorzystywana w reklamie - zarówno z dobrymi, jak i złymi intencjami twórców spotów.

W 2008 roku w Wielkiej Brytanii ruszyła kampania “Test your awareness: do the test” (sprawdź swoją uwagę, zrób test). Test był analogiczny do testu goryla, a ślepota nieuwagi stanowiła pretekst do nomen-omen zwrócenia uwagi na problem niezauważania na drogach motocyklistów przez kierowców.

Z kolei w zeszłym roku pewien potentat farmaceutyczny na naszym rynku przekonywał, że niezauważenie astronauty w jego reklamówkach (wcześniej sprytnie odwrócił od niego uwagę odbiorcy) dowodzi… problemów z koncentracją, na które należy zażyć suplement diety. Przykład ten pokazuje, że warto znać psychologię, bo łatwiej dzięki temu bronić się przed takimi manipulacjami.

Ślepota z braku uwagi jest czymś, co towarzyszy nam nieustannie, ale zupełnie nie zdajemy sobie z niej sprawy. Chcesz przetestować swoją? Włącz dowolny film lub serial (najlepiej - dla porównania - już przez Ciebie obejrzany), w którym rozmowa bohaterów toczy się podczas posiłku. Zwróć uwagę, jak ilości jedzenia i napojów zmieniają się pomiędzy ujęciami. Miłej zabawy :)

Pewien nastolatek bardzo się nudził podczas siedzenia w szkolnej bibliotece. Tak bardzo, że postanowił obwieścić światu swój nastrój. Ta...

Wyobraź sobie, że twoi przyjaciele, najbliższa rodzina, nawet Twoje dziecko wyglądają tak samo. Wszyscy. A Ty udajesz, że nie dzieje się nic złego. Próbujesz rozpoznawać ich po ubraniach, wzroście, zachowaniach. Głos, intonacja - to ci nie pomoże, bo brzmią tak samo. Nawet 4-letni syn i żona mówią do Ciebie męskim basem. Zapach? Neutralny, dla każdego. Jak odnajdziesz się w takim świecie?

Maksymalne skupienie, próba dojrzenia szczegółów: może tę osobę zdradzi sposób chodzenia, może torebka, buty – może uda Ci się rozpoznać, czy to bliska przyjaciółka, czy też zwykły przechodzień, którego nie masz prawa znać. Do kelnera zwracasz się neutralnie – nie masz pojęcia, czy to kobieta, czy mężczyzna. W Twoim świecie, każdy wygląda i brzmi tak samo. Ma założoną sztuczną maskę. Albo inaczej – wszyscy przypominają jedną osobę, która Cię prześladuje, ciągle się przebiera, ma doskonałe możliwości charakteryzacji. Wiesz, że to niemożliwe, ale wierzysz w to. Witaj w świecie zespołu Fregoliego.

Jeszcze niedawno w polskich kinach mogliśmy oglądać „Anomalisę” – piękny, bardzo dobry film o tym, czym jest zespół Fregoliego. Główny bohater dzieła cierpi właśnie na to bardzo rzadkie zaburzenie urojeniowe. Obraz doskonale pokazuje przyczyny, przebieg, skutki i błędne koło, w jakim znajdują się osoby z tym zaburzeniem. Ale po kolei.

Co to jest Zespół Fregoliego?

Zespół Fregoliego swoją nazwę wziął od nazwiska włoskiego aktora, Leopolda Fregoliego. Artysta ten miał ponoć niewiarygodny talent do wcielania się w coraz to i nowe kreacje aktorskie.

Twórcy „Anomalisy” już na samym początku podali nam (i bohaterowi) dość jednoznaczną wskazówkę – hotel, w którym dzieje się akcja filmu, nosi nazwę... Fregoli. Ale to nie koniec. W kolejnych, wciąż początkowych scenach, możemy zobaczyć, jak Michael nie bierze tabletek, które wziąć powinien. Wiadomo, odstawienie lekarstw bez konsultacji z lekarzem nie może skończyć się dobrze.

Skąd się to bierze?

Przede wszystkim trzeba zaznaczyć, że zespół Fregoliego jest bardzo rzadkim zaburzeniem urojeniowym i – jeśli się pojawia – to najczęściej dotyka osoby, które chorują na schizofrenię. Może też pojawić się w przypadku osób zarażonych... wirusem HIV lub kiłą. Są też teorie mówiące, że zespół Fregoliego może dotknąć osoby chore na cukrzycę, nadciśnienie a nawet niedoczynność tarczycy. Zdecydowanie częściej chorują na to mężczyźni, niż kobiety.

Na czym polega Zespół Fregoliego?

Osoba, którą dotknie to zaburzenie ma poczucie, jakby wszyscy w jej otoczeniu byli... tą samą osobą. Wyglądają i brzmią tak samo. Najbliżsi i ludzie mijani na ulicy, spikerzy w radiu, aktorzy w filmach. Wszyscy ludzie, mający zamiast twarzy maski, ukrywające prawdziwe oblicze. A właściwie jedną maskę – wszyscy tę samą. Osoby mówiące tym samym głosem, by nie można było poznać, kim są. Nieprawdziwi. Nie budzący żadnych emocji. Często wraz z tym przeświadczeniem, pojawia się silne poczucie bycia śledzonym przez kogoś. Mogą pojawić się również urojenia prześladowcze, poczucie, że cały świat jest nastawiony przeciwko, a każdy chce wyrządzić mi krzywdę.

„Anomalisa” do perfekcji pokazuje też, w jakie błędne koło wpadają osoby cierpiące na to zaburzenie, jednak – by nie spojlerować – zostawię to do obejrzenia. Bo naprawdę warto.

Jeśli kino ma nas uczyć psychologii, to powinny to robić właśnie takie dzieła jak „Amonalista”. To nie tylko dobry film, ale też świetne studium przypadku osoby, z tym rzadkim zaburzeniem.

Wyobraź sobie, że twoi przyjaciele, najbliższa rodzina, nawet Twoje dziecko wyglądają tak samo. Wszyscy. A Ty udajesz, że nie dzieje s...

Świetnie się bawisz. Co chwilę coś cię zachwyca, zdumiewa, śmieszy albo oburza. Z wypiekami na twarzy słuchasz opowiadanych historii i z całych sił wczuwasz w emocje towarzyszące bohaterom. Zależy Ci, by poznać je jak najlepiej. Spędzasz wspaniałe popołudnie ze znajomymi, bliskimi, dzieckiem. A jednocześnie rozwijasz swoją wyobraźnię, inteligencję emocjonalną, empatię. Grasz w emocje. Grasz w Empatio.

Kiedy pierwszy raz usłyszałam o grze planszowej, która ma być skupiona wokół zgadywania emocji, nie sądziłam, że takie połączenie może się udać. Pomyślałam, że gra może stać się przydatnym narzędziem terapeutycznym, które może być wykorzystywane przez specjalistów pracujących z osobami z różnego rodzaju zaburzeniami, formą łączenia przyjemnego z pożytecznym, wprowadzaniem elementu grywalizacji do terapii. I niczym ponad to. I pomyliłam się.

Zasadniczą ideą gry jest wczuwanie się w emocje bohaterów. Wśród rozgrywających każdorazowo jest jedna osoba, która opowiada historię, oraz pozostali gracze, których zadaniem jest rozszyfrować, co w danej sytuacji czuje bohater.

Obie role są niełatwe. Opowiedziana przez Ciebie historia powinna być ciekawa, ale przede wszystkim opierać się o różnorodne emocje. Nie może być zbyt prosta, zbyt oczywista (bo wtedy każdy będzie wiedział o co chodzi) ale jednocześnie musi dać szansę rozwiązania. Nomen omen, musi… budzić emocje. Pozostali gracze również nie mają łatwego zadania. Oczywiście można się domyślać, ale żeby wygrać, konieczne jest empatyzowanie z bohaterami opowieści.

Sama gra jest piękna, dobrze zrobiona. Na kartach znajdują się ciekawe rysunki, które z założenia mają pobudzać wyobraźnię. I rzeczywiście - dzięki pięknym kolorom, wieloznacznym sytuacjom i mnogością przedstawień - bardzo skutecznie do tego zachęcają. Każda historia może być zinterpretowana w każdy możliwy sposób - właściwie wszystko zależy od rozgrywającego. Jego historia może dotyczyć emocji pozytywnych, jak i negatywnych, mniej lub bardziej silnych, jednoznacznych, mieszanych itd. Co ważne, postacie pojawiające się na kartach, nie posiadają twarzy. Dzięki temu, nie budzą skojarzeń, nie narzucają żadnej interpretacji, nie “podpowiadają”. To przecież z twarzy da się wyczytać najwięcej.

Już po kilku rozegranych pojedynkach, można się zorientować, że - w przeciwieństwie do innych planszówek - “Empatio” jest jedynie narzędziem. Inspiracją do zabawy. Bo równie dobrze, mając wystarczająco dużo wyobraźni, można obejść się bez tego narzędzia. Wystarczy kartka papieru i dobra ekipa do gry.

Bo w “Empatio” kluczową rolę odgrywa towarzystwo. Im bardziej współgracze są obdarzeni wyobraźnią, kreatywni i empatyczni, tym trudniej i… tym lepiej. Z drugiej strony, dość łatwo można zauważyć, że od niewprawnych, ledwie skleconych historii, szybko przechodzi się do rozbudowanych, pełnych napięcia, wydarzeń i uczuć opowiastek.

A mimo to warto zachęcać do tej zabawy najmłodszych. Gra rekomendowana jest od 8 lat, jednak nawet 6-latki (z niewielką pomocą mamy czy cioci) mogą sobie poradzić. Gra z nimi nie będzie może aż tak emocjonująca, ale dla samych dzieci jest doskonałym sposobem rozwoju (wyobraźni, empatii, umiejętności społecznych, inteligencji emocjonalnej…), nauką przez zabawę.

Z tego też względu, poza funkcją rozrywki dla tych, którzy lubią planszówki, na pewno spełni świetnie rolę narzędzia terapeutycznego. I w obu rolach szczerze ją polecam.

Świetnie się bawisz. Co chwilę coś cię zachwyca, zdumiewa, śmieszy albo oburza. Z wypiekami na twarzy słuchasz opowiadanych historii i z...

Zrobienie dobrej, ciekawej i zabawnej bajki dla dzieci o emocjach, funkcjach, budowie i działaniu mózgu wydaje się pomysłem karkołomnym i z góry skazanym na porażkę. Pixar pokazuje jednak, że jest to możliwe. Co więcej, ich najnowsza produkcja, “W głowie się nie mieści”, w świetny sposób łączy dobrą zabawę, wymiar edukacyjny i… odnosi sukces komercyjny.

Z Riley, główną bohaterką bajki jesteśmy od jej narodzin do 11 roku życia. Zresztą, nie tylko z nią, ale głównie z tym, co dzieje się w jej mózgu. A dzieje się sporo. O tym, jak się dziewczynka zachowuje, co myśli a przede wszystkim – co czuje – decyduje 5 emocji podstawowych – Radość, Strach, Złość, Odraza i Smutek. Emocje ze sobą czasem współpracują, czasem się kłócą. Każda pełni ważną rolę w życiu Riley:

To jest strach. On jest naprawdę dobry w utrzymywaniu Riley w bezpieczeństwie.

To jest odraza. W zasadzie utrzymuje Riley od bycia otrutą, ficzycznie i społecznie.

To jest złość. Dba bardzo mocno o to, żeby rzeczy były sprawiedliwe.

Nie wiadomo natomiast, po co Riley potrzebny jest Smutek. Razem z bohaterami bajki będziemy mieli jednak okazję przekonać się, do czego służy i ta emocja.

Fabuła bajki stanowi w niej warstwę drugorzędną, stworzoną właściwie po to, by zabrać widza w podróż po mózgu bohaterki. Co ważne, wszystkie szczegóły przedstawione są całkiem dokładnie i zgodnie ze stanem wiedzy psychologicznej i neurologicznej, a przy tym w sposób zrozumiały dla dzieci, ciekawy i prześliczny wizualnie.

Odwiedzamy więc pamięć długotrwałą, z której wredni pracownicy na bieżąco usuwają przydatne informacje, co i rusz wrzucając “na tapetę” motyw irytującej piosenki z reklamy gumy do żucia, zaglądamy do podświadomości(“To jest miejsce, gdzie Riley trzyma swoje najciemniejsze obawy”), krainy wyobraźni, fabryki snów, podróżujemy pociągiem mysli.

Sporo w tej bajce smaczków, które – mam wrażenie – zrozumieć mogą tylko osoby o pewnej wiedzy psychologicznej (“-O nie! Fakty i opinie! Pomieszały się! Wyglądają tak samo! -Nie przejmuj się, to dzieje się cały czas...”).

Mimo wielu starannie dopracowanych elementów, jest też w tym obrazie kilka treści, które – czy to przez nadmierne uproszczenia, czy to przez fantazję twórców – są nie do końca zgodne z prawdą. Największym przekłamaniem są wyspy, które konstruują osobowość dziewczynki. Psychologia od dawna wie, że osobowość jest tworzona w zupełnie inny sposób, o czym pewnie kiedyś napiszę na blogu ;)

Całość jednak jest świetnie dopracowana, kreatywna, spójna, a przede wszystkim – piękna.

Jeśli wybieracie się do kina, koniecznie uwzględnijcie w swoich planach “W głowie się nie mieści”. Bajka spodoba się dzieciom choć moim zdaniem naprawdę docenią ją dorośli.

Zrobienie dobrej, ciekawej i zabawnej bajki dla dzieci o emocjach, funkcjach, budowie i działaniu mózgu wydaje się pomysłem kark...

Subskrybuj: Posty ( Atom )

Najlepsze książki psychologiczne

Doki Doki Universe - zagraj w poznawanie siebie

Najlepsze filmy psychologiczne 2016 roku

Czy na pewno widzisz to na co patrzysz?

Wszyscy jesteście nieprawdziwi. Anomalisa

Najlepsze filmy psychologiczne 2015 roku

Zagrajmy w emocje. Empatio

Po co nam smutek? W głowie się nie mieści

Zapisz się do newslettera i odbierz bezpłatny e-book "Najlepsze książki psychologiczne"